Marian Hemar - Na falach RWE do Lwowa
Wiemy, że wszyscy już w ferworze przygotowań do Świąt, ale to dzisiaj (11 kwietnia) świętują polscy radiowcy. Nasz Teatr ze szczególnym sentymentem traktuje programy, które dla radia tworzył Marian Hemar. Dzisiaj specjalnie z tej okazji Dyrektor Naszego Teatru przygotowała trochę więcej informacji na temat tego znakomitego tekściarza i jego związków z radiem.
Kabaret Mariana Hemara [link]
Wykonawcy: Janina Jasińska, Janina Czerwińska, Stanisław Ruszala
Marian Hemar – na falach RWE do Lwowa
Po wojnie Marian Hemar nie wrócił do Polski. Bez Lwowa to już nie był jego kraj. Zaczął układać swoje życie na emigracji. W roku 1949 założył ”Teatr Mariana Hemara”, gdzie regularnie proponował polskiej publiczności spektakle kabaretowe i teatralne. Ognisko Polskie w Londynie, na Exhibition Road było też miejscem premiery „Pięknej Lucyndy” – ponadczasowej sztuki muzycznej – błyskotliwego pastiszu „Natrętów” Józefa Bielawskiego - napisanej przez Hemara z okazji 200- lecia Teatru Narodowego. (Sztuki, której premiera miała się odbyć w sezonie 2019/2020 w Teatrze Muzycznym w Toruniu.) Będąc na emigracji Hemar wciąż szukał kontaktu z polską publicznością. Był zapraszany na koncerty do USA i Izraela, po całej Wielkiej Brytanii, oraz do wielu innych miejsc w Europie. Dawało mu to dużo satysfakcji, ale wciąż ubolewał, że nie ma kontaktu z Polską. W kraju był objęty ścisłym zapisem cenzury. Jego nazwisko nigdzie nie mogło się pojawić. Aż nadeszła możliwość bezpośredniego kontaktu z Polską.
W 1954 r. dyrektor Radia Wolna Europa – Jan Nowak-Jeziorański zaproponował Hemarowi współpracę. Tak narodził się „kabaret Mariana Hemara” nadawany co tydzień, w niedzielę. Przez 16 lat na falach rozgłośni rozbrzmiewały jego 15 minutowe programy. Składały się z dwóch piosenek i poetyckiego komentarza „na tematy aktualne”. Formuła ta nie zmieniła się do samego końca, do roku 1970. Hemar był już wtedy bardzo chory, przestała układać się współpraca z Janem Nowakiem, który takich słabości jak choroba nie uznawał. Hemar rozstał się z Rozgłośnią. Ale zanim to się stało, powstało około 800 odcinków kabaretu. Poza tym były też audycje okolicznościowe. Tych zachowało się ponad 70. Natomiast nagrań kabaretu pozostało prawie 300. Wszystkie na taśmach magnetofonowych. Nie było żadnych scenariuszy. Jedynie zapis w dzienniku producenta.
Kabaret Hemara na falach RWE okazał się tzw. strzałem w dziesiątkę. Była to jedna z najpopularniejszych audycji Rozgłośni. Do Hemara różnymi drogami zaczęły docierać listy na które odpowiadał w swojej audycji. W ten sposób miał kontakt z Polską. Jego przyjaciele w swoich wspomnieniach, wspominają, że było to dla niego niewiarygodne źródło radości i satysfakcji.
Zachowane taśmy to nie tylko archiwum wybitnego twórcy, ale tez przyczynek do znaczenia dokumentacji mechanicznej, znaczenia radia. Dziś wszystko jest w Internecie. Marian Hemar, który kochał wszelkie nowinki pewnie byłby w tym obszarze aktywny. W jego czasach było radio. Na szczęście chciał i umiał je wykorzystać. Warto tych zachowanych taśm czasem posłuchać.
Anna Wołek
